Merhaba,
‘Hobileriniz nelerdir?’
‘Sizi en cok ne öfkelendirir?’
‘Bulunduğunuz ortamda kendinizi rahat veya ait hissetmediğiniz zamanları hatırlıyor musunuz?’
Tahmin ediyorum ki bu sorulara kolaylıkla cevap verebilir ve örneklerle açıklayabilirsiniz..
Peki, size, ‘değerlerinizin’ neler olduğunu sorsam, hemen şimdi cevap verebilir misiniz?
Sanırım şimdi zorlanıyoruz… Belki de çalıştığınız şirketin temel değerlerini (tanımlanmış ise tabii) hemen sayabilecekken, kendi değerlerinizin neler olduğunu cevaplamakta zorlanıyor olabilirsiniz…
Bu yazımda, sizlere, ‘değerlerimiz’in yaşamımızdaki öneminden, bizler çoğu zaman farkında değilken, nasıl bir duruş sergilediğimize, kararlarımıza ve tercihlerimize olan etkisinden bahsetmek istiyorum.
‘Değer’ kelimesi sözlük anlamında, ‘bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, bir şeyin değdiği karşılık, kıymet, bir şeyin ya da şahsın taşıdığı yüksek ve yararlı nitelik ya da kıymet’ olarak tanımlanır. ‘Değer’ kelimesini aynı zamanda, ‘düşünce, eylem ya da nesnenin bizim için taşıdığı önemi belirleyen, niteliğe ve niceliğe ilişkin inançlardır’ şeklinde tanımlayabiliriz. Değerlerimize örnek olarak, adalet, başarı, şefkat, huzur, saygı, etik olmak, dürüstlük, güven, yaratıcılık, güç–otorite, özgürlük, statü, sadakat, sorumluluk, ekonomik güvence, iş birliği, macera, denge, öğrenme, cesaret, onaylanma, yardımseverlik, eğlence, vb… verebiliriz.. Kimimiz için adalet, kimimiz için saygı, kimimiz için özgürlük, kimimiz için ise sadakat önem taşıyabilir… En güçlü değerlerimizin neler olduğunu bilmek, onları yaşamımızda rehber olarak kullanmamızı sağlar.
Değerlerimiz, her zaman yol gösterici ve güven veren olarak bilinen, kutup yıldızına benzerler. Kutup yıldızının varlığını bilir, ancak zaman zaman bakmayı ihmal edebiliriz. Değerlerimiz, günlük hayatımızda arka planda işlemeye devam ederken, aslında her zaman hayatımızın içindedir.. Yaşamımızdan tatmin olma çabamızda, duruşumuzu belirleyip, tercihlerimizi bilinçli yapmamıza yardımcı olur.
Günlük hayatımda ve danışanlarımla paylaşımlarımda, ‘değerlerimiz’in neler olduğunu dile getirmenin ve bizim için önemini keşfetmenin, kendimizi daha iyi tanımamıza yardımcı olduğunu ve tüm yaşam alanlarımızda (işimiz, özel hayatımız, sosyal, duygusal ilişkilerimiz..) neyin daha vazgeçilmez olduğunu fark etmemizi sağladığını görüyorum… Danışanlarım, değerlerini keşfettiklerinde ya da netleştirdiklerinde, karar almalarını gerektirecek durumlar ile karşılaştıklarında yararlanmak üzere kendilerine rehberlik edecek bir harita yaratmış oluyorlar… Aynı zamanda kendilerini neyin aksiyona geçireceğini, neyin gerçekten çok önemli ya da önemsiz olduğunu keşfediyorlar… Bu keşif de seçimlerini kolaylaştırıyor…
Peki günlük hayatımızda ‘değerlerimiz’in farkında olmamıza yardımcı olacak pratik yollar nelerdir?
Aşağıda yer alan soruları kendinize sormaya başlayarak farkındalık kazanmaya ne dersiniz?
‘Yaşamımda benim için gerçekten önemli olan nedir?’
‘Benim için başka ne önemli?’
‘Olmazsa olmaz üç değerim nedir?’
‘Benim için ne ifade ediyorlar?’
‘Bu değerleri hayatımın farklı alanlarında ne düzeyde yaşayabiliyorum?’
‘Hangi değerleri yaşamıma daha fazla dahil etmek isterim?’
Bu sorulara cevap bulmaya çalışırken, günlük hayatınızda kendinizi nasıl hissettiğinize dair iç sesinize kulak vermek de değerleriniz ile ilgili farkındalığınızı arttırabilir.. Değerlerimizi yaşayabildiğimiz ortamlarda kendimizi mutlu, rahat ve güvende hissederiz. Bununla birlikte değerlerimizin tehdit gördüğü ortamlarda ya içimizde negatif duygular biriktirerek bulunduğumuz ortamdan kaçmaya çalışır ya da hissettiğimiz huzursuzluk içinde karşımızdaki kişiyi buna ikna etme çabası içinde oluruz. Kendinizi iyi hissetmediğiniz durumlarda, acaba hangi değerinizi yaşayamadığınızı tesbit edebilir, söz konusu değerinizi yaşayabilmek için gerekli aksiyona odaklanabilirsiniz..
Şu örneğe bakalım… Özgürlüğün sizin için önemli bir değer olduğunu varsayalım. Peki bu farkındalığın, örneğin iş hayatınızda size katkısı ne olacak? Bu farkındalık kendinizi tanımıza yardımcı olurken, bu değeri yaşamak için çaba göstermeniz konusunda sizi cesaretlendirir. İşinizde özgür olabilmek aynı zamanda yetkin olmayı da gerektirir. Böylece özgürlüğün sizin için önemli bir değer olduğunun farkındalığı ile yetkinliğinizi arttırabilir, yöneticinizin desteği ile kendinize daha özgür hareket edebileceğiniz bir iş ortamı yaratabilirsiniz..
Hedeflerinize ulaşmada değerlerinizin önemi konulu bir sonraki yazımda buluşmak üzere, değerlerinizi yaşayabildiğiniz güzel, keyifli günler dilerim..